Henri Antoine Grouès werd geboren in Lyon op 5 augustus 1912 als zoon van rijke ouders. Op 18-jarige leeftijd vroeg hij zijn erfdeel op, verdeelde dat onder de armen en trad toe tot de orde der Kapucijnen. Na acht jaar kloosterleven bracht hij de eerste oorlogsjaren door als kapelaan in Grenoble. Hij nam er deel aan illegale verzetsactiviteiten en werd genoodzaakt te vluchten naar Spanje. In 1944 keerde hij terug naar Parijs als aalmoezenier bij de marine. Na de oorlog ontving hij het verzetskruis als blijk van waardering voor zijn moed.
Twee jaar later werd hij gekozen als parlementslid. Hij kocht een groot huis in Neuilly-Plaisance, dat hij beschikbaar stelde als ontmoetingscentrum en later ook als jeugdherberg. Het huis noemde hij Emmaus, naar een dorp vlakbij Jeruzalem. Volgens het Bijbelverhaal herkenden twee discipelen, die op weg waren naar Emmaus, daar de herrezen Jezus op Paasmaandag. Dit gaf hen nieuwe hoop en zij gingen naar Jeruzalem om daar het goede nieuws te verkondigen.
In Frankrijk was er in de jaren na de oorlog een grote woningnood. Duizenden mensen waren dakloos. Een ontmoeting met een wanhopige man gaf de aanzet tot wat Emmaus geworden is. Abbé Pierre vroeg deze man hem te helpen om anderen te helpen. Deze man – George Legay – werd de allereerste bewoner van een Emmaus gemeenschap. Hierop volgden meer mensen. De leden van de gemeenschap bouwden noodwoningen voor gezinnen die onderdak zochten. Dit alles werd bekostigd van het salaris dat Abbé Pierre als parlementslid verdiende.
De financiële middelen raakten op toen Abbé Pierre in 1951 stopte als parlementariër. Abbé Pierre ging de straat op om te bedelen. Hierop lanceerden leden van de gemeenschap het idee om vodden te verzamelen en daarmee geld te verdienen. Later werden ook ruwe materialen en tweedehands spullen verzameld en verkocht. En er werd een regel opgesteld: “We zullen niet accepteren dat we in ons bestaan afhankelijk zijn van iets anders dan ons eigen werk”.
In de winter van 1954 kreeg Abbé Pierre internationale bekendheid. Er was een baby doodgevroren en Abbé Pierre zocht contact met de pers. Hij hield een radiotoespraak en regelde demonstraties. Hij kreeg grote bijval en er werden vele donaties gedaan. Hij deed ook een oproep aan het Franse parlement om 1 miljard francs (destijds rond 10 miljoen gulden) beschikbaar te stellen voor de bestrijding van de armoede in Frankrijk. In eerste instantie werd dit geweigerd, maar drie maanden later werd toch tien miljard francs vrijgemaakt waarvoor in heel Frankrijk 12.000 noodwoningen gebouwd werden.
Het werk van Abbé Pierre kreeg niet alleen in Frankrijk veel aandacht, maar leidde ook tot de oprichting van Emmausgroepen wereldwijd. Abbé Pierre heeft vele ervan bezocht. Om niet de enige gemeenschappelijke factor tussen al die groepen te zijn, besloot hij tot de organisatie van een wereldvergadering. Die werd met 70 groepen uit 20 landen in 1969 in Bern, Zwitserland, gehouden. Tijdens deze eerste wereldvergadering werd het Universeel Manifest van de Emmausbeweging aanvaard.
Abbé Pierre heeft zijn leven lang aandacht gevraagd voor armoedeproblemen in de wereld. Hij had overal in de wereld ontmoetingen met politieke en kerkelijke leiders om armoedebestrijding op te agenda te houden. Ook schreef hij vele boeken. Abbé Pierre is verschillende malen onderscheiden. Naast het verzetskruis ontving hij in 1981 de onderscheiding van Officier van het Legion d’Honneur, in 1987 werd hij Commandeur van het Legion d’Honneur, en in 2001 Grand Officier van het Legion d’Honneur, de hoogste onderscheiding in Frankrijk. Zijn populariteit blijkt ook uit het feit dat hij in 2003 voor de 17de keer tot favoriete Fransman is gekozen in een enquête van de krant Journal du Dimanche. Abbé Pierre is altijd actief gebleven binnen de Emmausbeweging. Tot op hoge leeftijd bezocht hij groepen en bijeenkomsten, waaronder, in 2003, de wereldvergadering in Burkina Faso. Hij woonde in een kamer in het kantoor van Emmaus Internationaal in Alfortville, nabij Parijs. Hij overleed op 22 januari 2007, op 94-jarige leeftijd.
Een meer gedetailleerde biografie is te downloaden, in pdf-formaat.
